Opinia podatkowa dotycząca skutków podatkowaych przeksztalcenia spółki jawnej w komandytową oraz używania przez tą spółkę nieruchomości stanowiącej wlasność komplementariusza

POWRÓT

Spółka jawna, będąca podmiotem leczniczym, zajmuje się także działalnością w zakresie wynajmu nieruchomości. Na potrzeby prowadzenia przychodni, wynajmuje jednak nieruchomość od spółki z o.o. Rozważane jest przekształcenie działalności spółki jawnej w taki sposób, że najpierw zostanie ona przekształcona w spółkę komandytową, do której dołączy następnie jako komplementariusz spółka z o.o., będąca właścicielem budynku przychodni. Przy czym spółka z o.o. nie chciałaby zrezygnować z własności nieruchomości, a spółka komandytowa chciałaby z niej korzystać w sposób, generujący jak najmniejsze koszty i obciążenia podatkowe.
Przedmiotem opracowania mają być skutki podatkowe rozważanego przekształcenia
 

1. Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwana dalej „ustawą VAT”.
2. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz.307 ze zm.), zwana dalej "updof".
3. Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.), zwana dalej „updop”.
4. Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r., Nr 101, poz.649 ze zm.), zwana dalej „upcc”.
 

 1. Zdarzenie w postaci przekształcenia spółki jawnej w spółkę komandytową może się wiązać z powstaniem skutków podatkowych tylko w podatku od czynności cywilnoprawnych, jeżeli przekształcenie będzie związane z przyrostem majątku spółki.
2. Zdarzenie w postaci przystąpienia wspólnika do spółki komandytowej może mieć swoje następstwa w podatku VAT oraz w podatku od czynności cywilnoprawnych, jeżeli wspólnik będzie wnosił do spółki wkład, co spowoduje zwiększenie majątku spółki (upcc), a wkład będzie miał charakter niepieniężny (VAT).
3. Zawarcie przez nowego wspólnika ze spółką umowy użyczenia budynku, wiązać się będzie z powstaniem dla pozostałych wspólników przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń oraz niemożliwością zaliczania odpisów amortyzacyjnych od budynku do kosztów uzyskania przychodów przez tego wspólnika. Pojawi się także obowiązek opodatkowania świadczenia podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Wniesienie zaś prawa do nieodpłatnego używania budynku tytułem wkładu do spółki, nie będzie miało niekorzystnych następstw na gruncie podatku dochodowego. Istnieją natomiast wątpliwości, czy taką czynność należy uznać za opodatkowaną podatkiem VAT (jest to wniesienie wkładu w postaci usługi, która co do zasady pozostawałaby poza opodatkowaniem VAT). Pojawi się natomiast obowiązek opodatkowania świadczenia podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
 

A. Przekształcenie spółki jawnej w komandytową.
Wspólnicy spółki jawnej odpowiadają całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki, dlatego jest to forma prawna, która rodzi po stronie wspólników istotne ryzyko. Rozwiązaniem mniej obciążonym pod tym względem, jest spółka komandytowa. Zmiana formy prawnej jednej spółki osobowej w inną spółkę osobową, może być przeprowadzona w procesie przekształcenia, który został uregulowany w Kodeksie spółek handlowych (obydwie spółki są spółkami handlowymi). Warto wskazać, że gdy wszyscy wspólnicy spółki jawnej są uprawnieni do prowadzenia spraw spółki, to znacznie upraszcza się procedura przekształcenia, ograniczając się jedynie do powzięcia uchwały o przekształceniu i zawarcia umowy spółki przekształconej (spółki komandytowej), złożenia przez wspólników oświadczenia o uczestnictwie w spółce przekształconej oraz dokonania w rejestrze wpisu spółki przekształconej (spółki komandytowej) i wykreślenia spółki przekształcanej (spółki jawnej). W związku z przekształceniem, spółka komandytowa wstępuje z dniem przekształcenia we wszelkie prawa i obowiązki spółki jawnej wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, prawno-pracowniczych czy administracyjno-prawnych, z zastrzeżeniem występujących w przepisach prawnych ograniczeń do wstąpienia w prawa i obowiązki wynikające z decyzji, koncesji, licencji. Co więcej, spółka komandytowa wstąpi we wszelkie prawa i obowiązki spółki jawnej przewidziane w przepisach prawa podatkowego, w szczególności w zakresie podatku VAT. Należy zwrócić uwagę, iż wspólnicy spółki komandytowej pozostaną podmiotami wszelkich praw i obowiązków podatkowych, przysługujących im w spółce jawnej.
Nowy (przekształcony) podmiot gospodarczy będzie miał ten sam numer NIP. Nowy (przekształcony) podmiot gospodarczy kontynuować będzie co do zasady dotychczasowe zasady w zakresie opodatkowania wspólników (tylko oni są podatnikami z tytułu dochodów uzyskiwanych w związku z uczestnictwem w spółce osobowej).
W związku z przekształceniem „przedsiębiorstwa” wspólników spółki jawnej w spółkę komandytową nie powstaje przychód, ani dochód z tym związany, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych lub prawnych, jeśli wspólnikiem jest osoba prawna. Przede wszystkim bowiem, przekształcenie takie nie skutkuje powstaniem przychodu, ponieważ nie wiąże się z odpłatnym zbyciem przez wspólnika składnika majątku. Nie dochodzi także do likwidacji dotychczasowej spółki osobowej czy do wystąpienia z niej, w następstwie czego wspólnicy mogliby otrzymać jakieś składniki majątku spółki. Dotychczasowa działalność gospodarcza prowadzona przez spółkę jawną będzie kontynuowana przy wykorzystaniu co do zasady tych samych składników majątku przez jej następcę prawnego, spółkę komandytową.
Dochody zaś wspólników spółek osobowych podlegają opodatkowaniu na zasadach właściwych dla opodatkowania zysków osiąganych z działalności gospodarczej. Samo przekształcenie, w wyniku którego dochodzi tylko do zmiany formy prawnej spółki handlowej, nie prowadzi do powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym. Dodać jeszcze można, że przepisy ustaw o podatkach dochodowych w sposób wyraźny precyzują, w jakich sytuacjach przekształcenie spółki handlowej może doprowadzić do powstania obowiązku podatkowego po stronie wspólnika. Jako przykład można wskazać przepisy, które regulują skutki przekształcenia spółki kapitałowej w spółkę osobową, w sytuacji, w której
przekształcana spółka kapitałowa posiada niepodzielone zyski z lat ubiegłych.
Przy przekształceniu spółki osobowej, jak i kapitałowej, nie można przeszacować czy uaktualnić (urynkowić) wartości początkowej środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. W ewidencji spółki przekształconej wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ustala się w wysokości wartości początkowej określonej w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podmiotu przekształconego.
W związku z przekształceniem spółki jawnej w spółkę komandytową nie dochodzi do żadnej czynności objętej zakresem przedmiotowym ustawy VAT (nie wystąpi odpłatna dostawa towarów ani odpłatne świadczenie usług, jak również czynności zrównane z nimi). Spółka przekształcona, jako podatnik VAT, wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki w zakresie podatku od towarów i usług. To oznacza w szczególności, że na warunkach określonych w ustawie o VAT będzie uprawniona do rozliczenia podatku należnego z podatkiem naliczonym spółki przekształconej. Spółka przekształcona nie dokonuje zgłoszenia rejestracyjnego dla celów VAT, złożyć jedynie musi zgłoszenie aktualizacyjne.
Upcc jako przedmioty opodatkowania określa umowy spółki, a także zmiany tych umów. Dalej art. 1 ust. 3 pkt 3 definiuje co uważa się za zmianę umowy spółki: „przekształcenie lub łączenie spółek, jeżeli ich wynikiem jest zwiększenie majątku spółki osobowej lub podwyższenie kapitału zakładowego”. Przepis ten wyraźnie ogranicza zatem przedmiot opodatkowania tylko do takich zmian umów spółek, w tym przekształceń, w wyniku których następuje zwiększenie majątku spółki osobowej. W konsekwencji, przy przekształceniu spółki osobowej w inną spółkę osobową, przy zachowaniu jej dotychczasowego majątku, przekształcenie takie nie jest zmianą umowy spółki według upcc, a zatem nie podlega ono opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jeżeli natomiast majątek się zwiększy, to podstawą opodatkowania jest owo zwiększenie majątku spółki, a stawka opodatkowania wynosi 0,5%.

B. Przystąpienie nowego wspólnika do spółki komandytowej.
Przystąpienie do spółki osobowej nie wiąże się z powstaniem przychodu w podatkach dochodowych, tak dla dotychczasowych wspólników, jak i nowego wspólnika. Żaden bowiem przepis wskazujący, kiedy przychód (przysporzenie majątkowe) może się pojawić, nie obejmuje nabycia praw w związku z przystąpieniem do spółki komandytowej i wniesieniem do niej wkładu.
Stwierdzić natomiast należy, że opodatkowaniu podatkiem VAT na zasadach ogólnych podlegają wkłady niepieniężne wnoszone do spółek prawa handlowego i cywilnego. Jest to zatem czynność odpłatna w rozumieniu ustawy VAT, podlegać będzie opodatkowaniu jeżeli wnoszącym wkład co do zasady jest podatnik VAT, a przedmiotem wkładu będzie czynność podlegająca opodatkowaniu VAT. Wkład będzie podlegał opodatkowaniu w sposób uzależniony od tego, co jest przedmiotem aportu (tytułem przykładu, gdyby przedmiotem wkładu był budynek, od którego zasiedlenia minęło ponad 2 lata, to tak jak jego sprzedaż, również jego aport będzie czynnością zwolnioną od VAT). Przy czym czynność wniesienia wkładu może spełniać przesłanki uznania jej za dostawę towarów lub za świadczenie usług. Zasygnalizować w tym miejscu jeszcze należy wciąż istniejące wątpliwości odnośnie tego, co powinno stanowić podstawę opodatkowania czynności wniesienia wkładu (innymi słowy, czy wartość wkładu to wartość netto czy brutto). Opodatkowaniu VAT nie podlegałoby zatem niewątpliwie wniesienie do spółki komandytowej wkładu pieniężnego.
Dodać jeszcze trzeba, że wniesienie wkładu w postaci towaru w rozumieniu ustawy VAT, może się wiązać z obowiązkiem dokonania korekty podatku naliczonego odliczonego przez wnoszącego wkład, jeżeli nie upłynął normatywny okres dokonywania korekty (jeśli wniesienie wkładu spowoduje tzw. zmianę przeznaczenia przedmiotu wkładu, tj. np. wniesienie wkładu będzie czynnością zwolnioną, a dotychczas przedmiot wkładu był wykorzystywany w działalności opodatkowanej).
Przystąpienie wspólnika wiąże się jednak najczęściej z wniesieniem przez niego określonego wkładu, co skutkuje zwiększeniem się majątku spółki i opodatkowaniem tego zwiększenia podatkiem od czynności cywilnoprawnych, jako zmiany umowy spółki.

C. Wykorzystywanie przez spółkę komandytową nieruchomości należącej do komplementariusza.
1. Najem.
Umowa najmu jest ze swej istoty umową odpłatną, zatem strony nie mogą swoją wolą wyłączyć wynagrodzenia z takiej umowy. Konsekwencje podatkowe zawarcia, a właściwie utrzymania takiego rozwiązania między spółką komandytową a jej wspólnikiem, nie zmienią się w porównaniu z obecnymi. Właściciel budynku przychodni (komplementariusz) uzyskiwałby przychód z tytułu czynszu, jednocześnie miałby prawo do amortyzowania budynku oddanego w najem. Spółka komandytowa ponosiłaby koszty uzyskania przychodów w postaci czynszu (faktycznie koszty dotyczyłyby odpowiednio każdego wspólnika). Umowa najmu jako usługa podlegałaby podatkowi od towarów i usług, co do zasady opodatkowanie stawką podstawową, przy czym spółka komandytowa jako nabywca usługi, na cele działalności zwolnionej, nie mogłaby odliczać podatku naliczonego związanego z tą usługą.

2. Użyczenie.
Jeżeli będący własnością wspólnika budynek nie zostanie wniesiony do spółki w formie wkładu, może być wykorzystywany przez spółkę np. na podstawie umowy użyczenia zawartej ze wspólnikiem.
Umowa użyczenia jest ze swej istoty umową nieodpłatną, w pewnym uproszczeniu mówiąc, jest to najem bez ustalenia należności. Podatkowe konsekwencje zawarcia takiej umowy są jednak odmienne od przedstawionych wyżej.
Skutki podatkowe w podatku dochodowym, użyczenia przez wspólnika spółce komandytowej nieruchomości, należy rozpatrywać osobno u każdego ze wspólników. Jak przy tym wskazało Ministerstwo Finansów w piśmie z 4 kwietnia 2002 r., jeżeli wspólnik spółki osobowej wykonuje świadczenia na rzecz tej spółki, to z podatkowego punktu widzenia jest to świadczenie dla siebie samego - w takim zakresie, w jakim przychody i koszty spółki osobowej stanowią jego przychody i jego koszty. Jeżeli więc takie świadczenia są odpłatne, to u takiego wspólnika przychody równe są jego kosztom, jeżeli zaś wspomniane świadczenia są nieodpłatne, u tego wspólnika nie wystąpi ani przychód, ani koszt. Jednocześnie, w takim przypadku, nie będzie można mówić o uzyskaniu ani przez spółkę osobową, ani przez tego wspólnika przychodu z tytułu otrzymanych nieodpłatnych świadczeń. Nie wyklucza to jednak, że tego rodzaju świadczenie może stanowić przychód pozostałych wspólników takiej spółki.
Jeżeli zatem wspólnik nieodpłatnie udostępni spółce składnik swojego majątku, to nie będzie on obowiązany do ustalenia dla celów podatkowych przychodu z tego tytułu, natomiast przychód taki (ustalany proporcjonalnie do wynikającego z umowy spółki udziału w zysku) wystąpi u pozostałych wspólników spółki. W takim przypadku, zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 8 updof (art. 12 ust. 1 pkt 2 updop), u pozostałych wspólników powstaje przychód z działalności gospodarczej z tytułu otrzymanego nieodpłatnego świadczenia. Wartość świadczeń uzyskanych z tytułu nieodpłatnego używania budynku należy ustalić według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego budynku. Dodać jeszcze należy, że zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. c updop, nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oddanych do nieodpłatnego używania, za miesiące, w których składniki te były oddane do nieodpłatnego używania. Trudno bronić stanowiska, że jeżeli wspólnik odda swój budynek spółce do nieodpłatnego używania na podstawie zawartej umowy użyczenia, choćby to była „jego” spółka, to przepis ten nie będzie miał zastosowania.
Spółka (wspólnicy) jako użytkownik użyczonej rzeczy może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów zwykłe koszty związane z jej utrzymaniem, czyli koszty eksploatacyjne oraz wydatki związane z utrzymaniem rzeczy w stanie niepogorszonym (np. drobne remonty, naprawy, konserwacja). Wydatki podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów na ogólnych zasadach, tj. pod warunkiem, że zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodu i nie są wymienione w art. 23 updof lub art. 16 updop jako wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów.
Na płaszczyźnie podatku VAT wskazać należy, że kiedyś w ustawie VAT wprost było zapisane, że umowa użyczenia nie jest objęta ustawą. Obecnie wynika to z istoty tej umowy i swego rodzaju definicji zakresu przedmiotowego ustawy VAT. Użyczenie, które jest typowym nieodpłatnym świadczeniem usług, co do zasady nie podlega opodatkowaniu VAT, ponieważ zasadą jest opodatkowanie wyłącznie odpłatnego świadczenia usług.
Jeśli zatem mamy do czynienia z usługami świadczonymi nieodpłatnie, zasadniczo pozostaną one poza opodatkowaniem, czyli poza działaniem ustawy VAT. Jednakże z wyjątkiem grupy zdarzeń, kiedy to odpłatność za usługę nie będzie konieczna, aby mówić o jej opodatkowaniu. O tym, kiedy nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu, stanowi art. 8 ust. 2 ustawy VAT. Zgodnie z nim, nieodpłatne świadczenie usług traktuje się jako podlegające opodatkowaniu VAT, jeżeli świadczone usługi są przeznaczone na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika. A contrario, jeżeli usługa jest związana z działalnością gospodarczą podatnika i jest świadczona nieodpłatnie, to nie podlega opodatkowaniu. Uznać należy, że przekazanie przez wspólnika „jego” spółce do używania, nieruchomości wykorzystywanej przez niego w działalności gospodarczej, de facto po to, aby teraz i on z jej bezpośredniego wykorzystywania przez spółkę uzyskiwał przychody, jest przekazaniem na cele związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Profitów bowiem z prowadzonej działalności leczniczej nie będzie uzyskiwał podmiot odrębny od wspólnika, mimo że podatnikiem w podatku VAT będzie spółka komandytowa. Tym samym, umowa użyczenia nie może być zrównana z umową odpłatną. Ergo, nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT u komplementariusza.
Wskazać jednak trzeba, że zawarcie przez wspólnika ze spółką umowy cywilnej, w oparciu o którą oddaje on spółce do używania nieodpłatnie swoją rzecz, podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 1 ust. 3 upcc, w przypadku umowy spółki, która jest jednym z przedmiotów opodatkowania podatkiem, za zmianę umowy uważa się przy spółce osobowej m.in. oddanie przez wspólnika spółce rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania. Wówczas podstawą opodatkowania jest roczna wartość nieodpłatnego używania, którą przyjmuje się w wysokości 4 % wartości rynkowej rzeczy lub prawa majątkowego oddanego do nieodpłatnego używania (oczywiście przy uwzględnieniu ilości lat trwania umowy, maksymalnie na lat 10, w razie zawarcia umowy na czas nieokreślony). Stawka podatku wynosi 0,5%. Upcc nie rozróżnia przy tym, na co trzeba zwrócić uwagę, czy owo oddanie do używania następuje w oparciu o umowę cywilnoprawną odrębną od samej umowy spółki, czy owo oddanie jest faktycznie wniesieniem do spółki rzeczy do używania.

3. Wkład do spółki w postaci prawa do bezpłatnego używania nieruchomości.
Uznać należy, że wskazany wyżej obowiązek ustalenia przychodu w podatku dochodowym u wspólników z tytułu nieodpłatnych świadczeń w postaci korzystania z budynku wspólnika na podstawie umowy użyczenia nie wystąpiłby, gdyby wspólnik do spółki wniósł w formie wkładu prawo do nieodpłatnego używania tej nieruchomości. Co więcej, nie można uznać, że wniesienie prawa do korzystania z nieruchomości w postaci wkładu, jest w tym sensie udostępnieniem nieodpłatnym, bowiem wspólnikowi przysługuje udział w zyskach spółki. Można w tym miejscu przywołać w szczególności interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 17.03.2009 r., Nr IPPB1/415-1361/08-4/AG, w której stwierdzono (odnosząc się wprawdzie do spółki cywilnej, ale można to przenieść także na inne spółki osobowe), iż wniesienie wkładu wynika z samej istoty tworzenia i funkcjonowania spółki cywilnej. To, iż jeden ze wspólników wniósł do spółki cywilnej wkład niepieniężny, którym może być m.in. prawo do używania nieruchomości nie oznacza, że pozostali wspólnicy otrzymali przez to świadczenie i to świadczenie nieodpłatne. Wobec powyższego wniesienie wkładu niepieniężnego do spółki cywilnej nie stanowi przychodu z prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej. Wskazano również, że pojawienie się przychodu związane jest z wnoszeniem wkładów do spółek kapitałowych. Rozwijając argumentację, organ podatkowy uznał, że wniesienie przez wspólnika do spółki cywilnej tytułem wkładu prawa do nieodpłatnego używania, nie może być utożsamiane z nieodpłatnym świadczeniem tego wspólnika na rzecz spółki. Wspólnik wnosząc prawo używania tej nieruchomości jako aport do spółki uzyskuje bowiem w zamian prawo do udziału w zyskach tej spółki. Prawo do udziału w zyskach należy zatem traktować jako świadczenie o charakterze ekwiwalentnym do przekazanego spółce prawa do bezpłatnego używania tej nieruchomości. Tym samym pozostali wspólnicy spółki cywilnej nie uzyskują przychodu z tytułu otrzymanych nieodpłatnych świadczeń.
Konsekwencją przy tym stwierdzenia, że wniesienie prawa do używania nieruchomości tytułem wkładu do spółki osobowej jest świadczeniem ekwiwalentnym, musi być przy tym to, że wspólnik oddający swój budynek do używania „swojej” spółce, nie powinien utracić prawa do zaliczania odpisów amortyzacyjnych od tego budynku do kosztów uzyskania przychodów.
Ponoszone przez spółkę koszty bieżące związane z korzystaniem z budynku, są kosztami uzyskania przychodów wspólników, proporcjonalnie do udziałów w zyskach.
Jak wyżej wskazano, użyczenie rzeczy w analizowanej sytuacji, stanowiące nieodpłatne świadczenie usług, nie mieści się w katalogu przedmiotowym opodatkowania podatkiem VAT i jako takie nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.
Wątpliwości pojawiają się jednak w przypadku uczynienia z takiego prawa przedmiotu wkładu do spółki handlowej (a więc także komandytowej). Przypominając, wkłady niepieniężne, także o charakterze usługi, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT. Uznać zatem należy, iż zdaniem ustawodawcy mamy wtedy co do zasady do czynienia z czynnością odpłatną. Spotkać się można ze stanowiskiem Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, wyrażonym w interpretacji z 16.04.2012 r., Nr IBPP1/443-1817/11/BM, zgodnie z którym (w aspekcie spółki komandytowej) wniesienie aportu uznano za odpłatną dostawę towarów lub odpłatne świadczenie usług, a w związku z tym wniesienie wkładu w postaci prawa do nieodpłatnego używania nieruchomości do spółki komandytowej, jako czynność odpłatna, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT z zastosowaniem właściwych stawek lub zwolnienia od podatku VAT przewidzianego dla wniesionego wkładu. Dodatkowo przy tym organ podatkowy wskazał, że nie należy kierować się, oceniając to zdarzenie, przepisem art. 8 ust. 2 ustawy VAT.
Na drugim jednak biegunie znajduje się interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 27.05.2008 r., Nr ILPP2/443-210/08-2/SJ, gdzie rozstrzygano sprawę podatnika, który wniósł do spółki cywilnej jako wkład niepieniężny (aport) swoje dotychczasowe przedsiębiorstwo, z zastrzeżeniem jednakże, przyjętym w treści umowy spółki cywilnej, że jeden z budynków, zostaje oddany spółce tylko do nieodpłatnego używania. Podatnik uzasadniając swoje stanowisko w sprawie skupił się na wykładni przepisu art. 8 ust. 2 ustawy VAT, wskazując, że zawarcie przez niego umowy spółki cywilnej i oddanie budynku do nieodpłatnego używania nie zmieniło faktu, iż nadal pozostaje on przedsiębiorcą, jak też pozostaje właścicielem nieruchomości, która wykorzystywana jest w działalności gospodarczej prowadzonej przez niego, tyle że w spółce cywilnej, a więc nieodpłatne świadczenie związane było i jest z prowadzonym przedsiębiorstwem. Dodatkowo wskazano, że w związku z budynkiem nie odliczano podatku naliczonego (warunek ten nie ma jednak zastosowania w obecnym stanie prawnym). Finalnie podatnik stwierdził, że oddanie przez niego, w oparciu o umowę spółki, budynku do używania spółce, do której przystąpił, nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Stanowisko to organ uznał za prawidłowe. W szczególności stwierdził, że w przypadku oddania nieruchomości, tylko do nieodpłatnego używania, niezbędne jest stwierdzenie - w celu ustalenia zasad opodatkowania tej czynności podatkiem VAT - czy zachodzą przesłanki, o których mowa w art. 8 ust. 2 ustawy VAT. Trudno powiedzieć, czy organ podatkowy świadomie czy nieświadomie abstrahował od kwestii opodatkowania podatkiem VAT wkładów niepieniężnych do spółek (wtedy była to czynność zwolniona). Uznał jednak, że w interpretowanej sprawie nieodpłatne używanie nieruchomości nie może być traktowane na równi z odpłatnym świadczeniem usług w rozumieniu przepisów art. 8 ust. 2 ustawy VAT i nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.
Stwierdzić należy, iż do obrony jest stanowisko, zgodnie z którym samo przesądzenie, że dochodzi do zdarzenia w postaci wniesienia wkładu niepieniężnego do spółki, nie jest wystarczające do uznania, że mamy do czynienia z czynnością opodatkowaną podatkiem VAT. Rozstrzygnąć bowiem należy jeszcze, czy przedmiotem wkładu jest towar, którego dostawa podlegałaby VAT lub usługa, której świadczenie co do zasady podlegałoby VAT. Jeżeli zatem przedmiotem usługi jest prawo do bezpłatnego używania budynku, a ustanowienie tego prawa pozostaje w związku z działalnością gospodarczą podatnika, to nie wystąpi czynność objęta podatkiem VAT. W konsekwencji, ustanowienie takiego prawa będące przedmiotem wkładu niepieniężnego, także nie może podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.
I już końcowo wskazać należy, że zastosowanie mają tutaj wywody, poczynione w poprzedniej części opinii, dotyczące skutków w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych, oddania spółce, przez wspólnika, rzeczy do nieodpłatnego używania.

• PDF opinia-uzywanie-nieruchomosci--final.pdf (PDF, 4.77 MB)